Skutki fizyczne aborcji

I. Do powikłań bezpośrednich aborcji należy:

Śmierć jako następstwo aborcji

Ryzyko śmierci u kobiet poddających się legalnej aborcji (dane z USA, lata 1988-1997) wynosi 0,7 na 100 tysięcy przypadków. Ryzyko to wzrasta o 38% wraz z kolejnym tygodniem (od 12) ciąży, którą poddaje się terminacji. Wskaźnik ten przy ciąży w 13-15 tyg. wynosi 14,7; w 16-20 tyg. 29,5, a powyżej 21 tygodnia ciąży ryzyko zgonu wynosi aż 76,6^[1].

W wyniku legalnej aborcji w Stanach Zjednoczonych w ciągu 7 lat (1987-1994) zmarło 101 kobiet (legalna aborcja jest tam jedną z pierwszych pięciu przyczyn śmiertelności matek).

Krwotok i uszkodzenia narządów rodnych

Drugim co do częstości występowania powikłaniem jest krwotok (1,5 na 1000) występujący w trakcie lub po zabiegu. Przyczyną jest niecałkowite usunięcie trofoblastu, rozdarcie szyjki macicy lub przebicie ściany macicy (1-4 na 1000)^[2]. Przebicie macicy może doprowadzić do uszkodzenia narządów wewnętrznych, głównie jelit. Efektem może być zapalenie otrzewnej i wstrząs krwotoczny^[3].

Infekcja narządu rodnego

Najczęstszym powikłaniem związanym z chirurgicznym przerwaniem ciąży jest infekcja narządu rodnego (w 49% przypadków) oraz miednicy, aż do zapalenia otrzewnej. Zdarza się, że infekcja przebiega bezobjawowo, aż do chwili, kiedy dochodzi do powikłania w postaci wstrząsu septycznego, który nie leczony doprowadza do rozwinięcia się zespołu wykrzepiania ogólnego (Disseminated Inravascular Coagulation – DIC). Brak specjalistycznego leczenia kończy się w takich wypadkach śmiercią kobiety^[4].

II. Konsekwencje odległe w czasie ujawniają się w kilka dni lub tygodni po aborcji. Stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia kobiety, a nawet, leczone nieodpowiednio lub wcale, mogą być bezpośrednią przyczyną śmierci.

Do powikłań późnych aborcji zaliczamy anemię oraz zakażenia miejscowe i uogólnione. Infekcja miejscowa obejmuje zwykle błonę śluzową szyjki i trzonu macicy oraz jajowody i jajniki. Nie leczona, może się rozszerzyć na narządy miednicy lub nawet na całą jamę brzuszną. Nawet mimo zażywania antybiotyków zakażenie może przejść w stan przewlekły lub mogą się rozwinąć ropnie jajowodów albo miednicy mniejszej^[5]. Jako późne powikłanie uogólnione może rozwinąć się także zakrzepowe zapalenie żył miednicy i kończyn dolnych z następową ropowicą. Zakrzepy krwi mogą spowodować śmiertelny zator płuc^[6].

Choroby weneryczne, najczęściej rzeżączka i rzęsistkowica, powodują PID – zapalenie otrzewnej miednicy. Jeśli występują u kobiet po sztucznym poronieniu, są przyczyną wielu poważnych komplikacji. Niektóre badania wykazały wzrost o 17% postaborcyjnych zarażeń rzęsistkowicą^[7].

Istnieją również odległe powikłania aborcji takie jak niepłodność, nawracające stany zapalne dróg rodnych oraz zaburzenia miesiączkowania z brakiem owulacji. Niektórzy autorzy podają, że przerwanie ciąży wywołuje u 1/3 kobiet w czasie pięcioletniego okresu obserwacji zaburzenia cyklu miesięcznego z zaburzeniami owulacji włącznie. Przebyty zabieg aborcji może mieć negatywny wpływ na przebieg następnej ciąży.

W wyniku dokonanej aborcji może rozwinąć się ciąża pozamaciczna, nastąpić poronienie samoistne, poród przedwczesny, również jako skutek niedomagania szyjki macicy. Prawdopodobieństwo urodzenia przed 32. tygodniem ciąży jest 2,5 razy większe u kobiety po jednorazowej aborcji i ponad 5 razy większe, jeżeli było w przeszłości więcej zabiegów^[8].

Ciąża pozamaciczna jest poważnym powikłaniem, ponieważ w 20% przypadków w wyniku pęknięcia jajowodu ma miejsce krwotok wewnętrzny. Istnieje też większe prawdopodobieństwo łożyska przodującego lub łożyska przyrośniętego, komplikującego przebieg trzeciego okresu porodu^[9]. Powikłania w trakcie lub po przerwaniu ciąży mogą doprowadzić do niepłodności. Może być ona następstwem powikłań infekcyjnych, a w konsekwencji niedrożności jajowodów lub zarośnięcia jamy macicy (zespół Aschermana).

Odległym powikłaniem zabiegowego przerwania ciąży jest niewydolność cieśniowo-szyjkowa. Choroba objawia się przedwczesnym otwieraniem szyjki i utratą ciąży w środkowym trymestrze jej trwania. Kolejnym odległym powikłaniem po przerwaniu ciąży w następstwie zakażenia miednicy po dokonanym zabiegu, jest obecność zrostów w jamie otrzewnowej. Zrosty mogą być przyczyną dolegliwości bólowych miednicy i niedrożności jelit.

Jedną z przyczyn przewlekłego bólu miednicy jest somatyzacja problemu, z którym kobieta nigdy się nie uporała”^[10]. Odległe konsekwencje, będące somatyzacją problemów psychicznych mogą objawić się zaburzeniami w wielu aspektach funkcjonowania organizmu bólami brzucha: chorobą wrzodową lub zaburzeniami motoryki przewodu pokarmowego, bólami stawów.

Badania przeprowadzone w USA w 1994 roku wykazały, że ryzyko raka piersi u kobiet, które były w ciąży i dokonały aborcji ryzyko jest o 50% wyższe. Ryzyko wystąpienia raka piersi wzrosło do 150% w odniesieniu do kobiet przed 18 rokiem życia^[11].

Istnieje także odległy problem związany z przerywaniem ciąży u kobiet z grupą krwi Rh ujemnym. Konflikt serologiczny, będący poważnym powikłaniem ciąży, jeśli nie zostanie podana kobiecie immunoglobuliny anty-D do 72 godzin po aborcji^[12].

Rozpowszechnianie rzetelnej wiedzy na temat zdrowotnych konsekwencji aborcji, czyli zabójstwa dziecka nienarodzonego jest ważnym zadaniem obrońców życia ludzkiego. Uświadamianie kobiet ma na celu troskę o ich zdrowie fizyczne, psychiczne oraz duchowe.

Przypisy:

1. Bartlett L. A., Berg C. J., Shulman H. B., Risk Factors for Legal Induced Abortion-Related Mortality in the United States, w: „Obstetrics & Gynecology”, vol. 103 nr 4, 2004, s. 729-737.
2. Ujec M., Skutki zdrowotne aborcji, w: „Służba Życiu” nr 5 (12) maj 2000, s. 14
3. Sikorski R., Medyczne skutki aborcji, w: „Służba Życiu. Konsekwencje aborcji dla zdrowia kobiety”, nr 5/2000, s. 12
4. Sikorski R., Baszak E., Medyczne skutki aborcji, w: „Służba Życiu” nr 5 (12) maj 2000, s. 12.
5. Por. M. Ujec, art. cyt., s. 14-15
6. Por. M. Ujec, art. cyt., s. 15
7. Barbacci i in., Post Abortal Endometritis and Chlamydia, „OB&GYN” 1986, s. 68-686.
8. Martius J. A., i wsp., Risk factors associated with preterm and early preterm: univariate and multi-variate analysis of 106 345 singleton birth from 1994 statewide perinatal survey of Bavaria, w: „Europ. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol.”, 2001, nr 96 (2), s. 239-240.
9. Por. B. Chazan, Aborcja i zdrowie kobiety, art. cyt., s. 11
10. Por. R. Sikorski, art. cyt., s. 12
11. Daling J. R., in., Risk of breast cancer among young woman: relationship to induced abortion,w: „J. Natl. Cancer Inst.”, 1994, nr 86, s. 1584-1592.
12. Sikorski R., art. cyt., s. 13